Önbilgi
Almanya'daki Gɪda Maddelerinin Karakteristiği
Almanya'da üretilen gɪda maddelerinin paketlerinin üzerinde imâl eden firmanɪn ismi ve ikametgâh yeri, içindeki malzemelerin listesi, en son kullanɪm tarihi ve gramajɪ hakkɪnda bildirim zorunluluğu vardɪr.
Bunun dɪşɪnda gɪda maddelerinin üzerinde damga, kalite yüksekliği ve semboller yer alɪr. Bu belirtiler norm göstergesidir. Biyolojik tarɪmla üretilenlerde bu sembollerle anlaşɪlɪr. Bazɪ ürünlerde ʺkontrollü tarɪmʺ veya ʺözenle imâl edilmiştirʺ diye reklam amaçlɪ yazɪlar olur. Bunlarɪn kalite ile hiçbir anlamɪ yoktur.
Aşağɪda gɪda maddelerinin üzerinde olan amblemlerin ve damgalarɪn anlamlarɪ ve açɪklamalarɪ yazar.
Alman Ziraat Birliği'nin (DLG) Kalite Damgasɪ
Alman Ziraat Birliği özel bir cemaattir ve yaklaşɪk 12.000 üyeden oluşur. Üyeler kalitenin ilerlemesini ve tarɪm-besin ökonomisinin gelişmesini sağlar.
Birliğin sansorik eksperleri besin maddelerinin kokusunu, tadɪnɪ, dɪş görünümünü ve kɪvamɪnɪ incelemekle meşgullerdir. Besin maddeleri rastgele alɪnmɪş numunelerle mikrobiyolojik, kimyasal ve fiziksel olarak laboratuvarlarda testlerden geçirilir. İyi sonuç alɪnan besin maddeleri DLG-İşareti ile damgalanɪr.
Vrupa Birliği Bio-Damgasɪ
Avrupa Birliği sɪnɪrlarɪ içerisinde üretilen ürünler 1 Temmuz tarihinden itibaren paketlenmiş ise, Avrupa Biyo Mühürü ile damgalanmalarɪ şarttɪr. Bu yeni EG-Biyo Damgasɪ Avrupa'da geçerli olan kurallara göre ekolojik standartlar altɪnda üretilen besin maddeleri için garantidir.Yani altɪ köşeli olan Alman Biyo Damgasɪ ( kalite ve içerik aynɪ) yerine yeni amblemle bazɪ yenilikler gelir:
EG-Eko-Kontrol yerlerinin numaralarɪ gibi. Aslɪnda şimdiye kadar mecburi idi, fakat damganɪn yanɪnda yer almɪyordu. Artɪk Biyo-Damgasɪ'nɪn bulunduğu yere yakɪn yerde olacak.
Ham maddelerin nereden elde edildiğinin tanɪmlanmasɪ gerekli.
Tüm Avrupa Devletlerinde yeni EU Bio-Siegel, EU Biyo-Damgasɪ aynɪ normdadɪr.
Yeni amblemi Almanya dɪşɪndaki Avrupa ülkelerindede tanɪyabilirsiniz.
Alman Biyo-Damgasɪ, ekolojik tarɪm birliğinin amblemi veya gɪda maddeleri üreten firmalarɪn kendi biyo markalarɪ da paketlerin üzerinde bulunacak.
Devlet Biyo Damgasɪ
Eylül 2011'de devlet biyo damgasɪ Almanya'da bulunan biyo pazarɪnɪn açɪlɪmɪnɪ sağladɪ. Tüketici EG-Eko-Kararnamesine uygun üretilen ürünleri bu amblemle hemen tanɪyabiliyor.
2010 senesinde 57.000'den fazla ürün Biyo damgalɪdɪr. Bu damga besin ürünlerinin kontrollü ekolojik tarɪmdan elde edildiğini simgeler.
- Ürünlerin içeriğinin %95'i organik tarımdan gelmelidir;
- Genetik mühendisliğinin kullanımı yasaktır;
- Kimyasal-sentetik pestisitler ve mineral azotlu gübreler kullanılmamaktadır;
- Hayvan yetiştiriciliği türe uygun olmalıdır;
- Yem maddeleri çiftlikte üretilmelidir; organik olarak üretilmeyen sınırlı sayıda yem maddesinin kullanımına izin verilir;
- Büyümeyi teşvik edici maddelerin eklenmesi veya hayvanların üreme döngüsünün değiştirilmesi yasaktır;
- Hayvan hastalıklarının tedavisi için bitkisel veya homeopatik ilaçlar tercih edilir;
- Organik etiketinin amacı sağlıklı gıda üretmek ve tarımsal üretimin neden olduğu çevresel etkiyi en aza indirmektir.
Daha fazla bilgi için: www.bio-siegel.de
AB Organik Yönetmeliği
Avrupa için AB etiketi, AT Organik Yönetmeliği gerekliliklerine göre üretilen gıdalar için organik kaliteyi garanti eder. Bu yönergeye göre, bileşenlerin %95'inin organik olarak yetiştirilmiş olması gerekmektedir. AB organik etiketinin bazı zayıflıkları olsa da, Avrupa'da ilk kez organik ürünler için bağlayıcı kılavuzlar oluşturulmuştur. Örneğin, bu düzenleme pestisit ve suni gübrelerden vazgeçilmesini, genetik mühendisliği ve ışınlamanın yasaklanmasını, katkı maddelerinin kısıtlanmasını ve hayvancılığın ekili alana bağlanmasını içermektedir.
Organik tarım birliklerinin mührü
Almanya'da organik standartlara göre gıda üreten sekiz çiftçi birliği bulunmaktadır. AT düzenlemeleri, bir ürünün "organik" olarak etiketlenmesine izin verilmesi için uyulması gereken "temel "dir. Buna ek olarak, organik birliklerin kendi daha geniş kapsamlı gereklilikleri vardır.
Demeter, Bioland ve diğerleri gibi organik tarım birliklerinin standartları, tüketicilere "ekstra organik kalite" garantisi vermekte ve böylece çiftçilerden yasal düzenlemelerin ötesine geçen taleplerde bulunmaktadır.
Bu birliklerin gereklilikleri arasında tüm çiftliğin organik üretime dönüştürülmesi, geleneksel yemlerin yasaklanması, hektar başına düşen hayvan sayısına kısıtlama getirilmesi, katkı maddeleri ve tatlandırıcılara ilişkin sıkı düzenlemeler yer almaktadır. AB direktifinin aksine, organik birliklerin ürünleri büyük ölçüde enzim ve doğal aroma içermemektedir.
Alman organik tarım çiftçilerinin yaklaşık yüzde 60'ı, bir sonraki paragrafta daha ayrıntılı olarak açıklanan tarım birliklerinden birine üyedir.
Bioland 1971 yılında kurulmuştur ve Almanya'daki en büyük organik yetiştiriciler birliğidir. Derneğin özel amacı, sağlıklı bitkilerin büyümesi ve yüksek kaliteli gıda üretimi için toprak yaşamını teşvik etmektir.
Bioland etiketi aynı adı taşıyan dernek tarafından ödüllendirilmekte ve kontrol edilmektedir.
Üreticiler ve tüketiciler 1979 yılında "Biokreis Oberbayern" adı altında Almanya genelinde faaliyet gösteren bugünkü "Biokreis" derneğini kurdu. Amaç organik tarımı teşvik etmektir. Biokreis etiketi, aynı adı taşıyan derneğin bağımsız bir komitesi tarafından verilmektedir. Etiketin kullanımı için ön koşul, ödül kriterlerine uygunluktur. Bunlar Biokreis web sitesinde "Biokreis" menü öğesi ve "Yönergelerimiz" anahtar kelimesi altında bulunabilir.
Organik dernek BIOPARK e.V. 1991 yılında Mecklenburg-Vorpommern'deki 16 çiftlik tarafından kurulmuştur. Bu arada, bu derneğin 15 federal eyalette biopark® Richtlinie göre çalışan yaklaşık 700 üyesi bulunmaktadır. "Biopark" etiketi, kontrollü organik tarımdan elde edilen ürünleri tanımlar.
"Demeter" etiketi, biyodinamik tarımdan elde edilen tarım ürünlerini tanımlar. Organik tarımın bu özel şekli 1924 yılından beri kullanılmaktadır. "Demeter" felsefesine göre çiftlik, sadece maddi değil aynı zamanda manevi etkilere de maruz kalan bireysel, kendine yeten bir organizma olarak kabul edilir. Örneğin dinamik etkilerin yanı sıra kozmik etkiler de dahil edilmiştir. Buna göre, biyodinamik preparatlar düzenli olarak kullanılmakta ve kozmik ritimler, yani ayın, gezegenlerin vb. etkileri bitki yetiştiriciliğinde ve hayvancılıkta dikkate alınmaktadır.
Derneğin biyodinamik tarıma yönelik kendi Demeter standartları, AT Organik Yönetmeliği ve onu takip eden yönetmeliklere göre yasal hükümlerle birlikte Demeter standartlarına uygunluğu garanti etmektedir.
Gäa'nın kökeni eski Doğu Almanya'daki kilise temelli çevre hareketine dayanmaktadır. Gäa, Yunan toprak tanrıçası anlamına gelir ve kontrollü organik tarımdan elde edilen gıdaları tanımlar. Mührün verilmesi için ön koşul, çiftliğin iki yıllık organik üretime geçiş dönemini tamamlamış olmasıdır.
Çiftlikler yılda bir kez eyalet komisyonu tarafından denetlenir.
Naturland 1982 yılında kurulmuştur ve Demeter gibi uluslararası alanda faaliyet göstermektedir. Naturland etiketi, kontrollü organik tarım ürünlerini tanımlar. Tüm Naturland standartlarının merkezinde, sürdürülebilir yönetim, uygulanan doğa ve iklim koruması, toprak, hava ve suyun korunması ve muhafaza edilmesi ve tüketicinin korunmasını dikkate alan bütünsel bir yaklaşım yer almaktadır.
Ecoland 1996 yılında "Bäuerliche Erzeugergemeinschaft Schwäbisch Hall" (Çiftçi Üreticileri Birliği Schwäbisch Hall) çiftçileri tarafından bölgesel bir organik dernek olarak kurulmuştur. Dernek özellikle et ve tahıl üretimi ve işlenmesiyle ilgilenmektedir. Üye çiftlikleri çoğunlukla Hohenlohe bölgesinde yer almaktadır. Derneğin merkezi Swabia'daki Wolpertshausen'dedir.
Federal Organik Bağcılar Birliği "Ecovin" 200 üyesiyle organik bağcılar ve şarap üreticilerinin en büyük birliğidir. ECOVIN mührü, kontrollü organik yetiştiricilikten elde edilen üzümleri, şarapları, meyve sularını ve köpüklü şarapları tanımlar. Organik Tarıma ilişkin AT Yönetmeliği'nin ve şu anda geçerli olan versiyonunun kılavuz ilkelerine ek olarak, ECOVIN Federal Birliği'nin kılavuz ilkeleri belirleyicidir.
Magdeburg yakınlarındaki Wanzleben-Börde kasabasında bulunan Verbund Ökohöfe e.V., bugünkü yapısıyla organik tarımı geliştiren tanınmış derneklerden biridir.
Dernek Ökohöfe e.V. Saksonya-Anhalt eyaletindeki en büyük özel organik tarım birliğidir.(...)
Dernek Ökohöfe e.V. ağırlıklı olarak Saksonya-Anhalt, Thüringen ve Saksonya'da faaliyet göstermektedir.
Merkezi Kleinbeeren'de bulunan Verbund Ökohöfe Nordost e.V. ile işbirliği yapıyoruz. Verbund Ökohöfe Nordost e.V. esas olarak Brandenburg, Berlin ve Mecklenburg-Batı Pomeranya'daki çiftliklerle ilgilenmektedir.
Kaynak ve daha fazla bilgi www.verbund-oekohoefe.de
Neuland Et
Neuland etiketi, türe uygun ve çevre dostu hayvancılıktan elde edilen et ve sosisleri garanti eder.
Bu kılavuz NEULAND çiftliklerinde hayvanların tutulması, beslenmesi, taşınması vb. konulardaki kriterleri içermektedir.
Domuzlar, sığırlar, koyunlar, yumurtlayan tavuklar ve besi kümes hayvanları için geçerlidir. Standartların odak noktası, türe uygun hayvan yetiştiriciliğidir. Organik çiftliklerin aksine, NEULAND organik yem kullanımını gerektirmez.
Bununla birlikte, yem ithalatını (özellikle soya küspesi) hariç tutmak için yalnızca yerel yeme izin verilmektedir; balık veya et ve kemik unu gibi hayvan yemleri yasaktır. Aynı durum antibiyotikler veya diğer sözde performans artırıcılar için de geçerlidir.
Genetik mühendisliği ne ıslahta ne de beslemede kullanılmamalıdır (örneğin genetiği değiştirilmiş mısır).
MSC- Sürdürülebilir balıkçılık için garanti
Deniz Yönetim Konseyi, MSC (Marine Stewardship Council), kendini dünya çapında balık stoklarını korumaya adamıştır. Halka en çevre dostu balık ve deniz ürünleri seçimini aktif olarak teşvik etmektedir.
Mavi MSC etiketi ile kuruluş, çevreye duyarlı balıkçılık yönetimini ödüllendirmek istiyor. Tüketiciler böylece balık ürünlerinin sorumlu bir şekilde yönetilen bir balıkçılıktan geldiğinden ve aşırı avlanma sorununa katkıda bulunmadığından emin olabilirler.
Greenpeace balık rehberi Greenpeace/Einkaufsratgeber Fisch Greenpeace/Einkaufsratgeber Fisch (Balık Satın Alma Rehberi) de balık yeme konusunda ilginç bilgiler sunmaktadır.
IFOAM - tüm organik tarım örgütlerinin uluslararası şemsiye kuruluşu
Tüm organik tarım kuruluşlarının dünya çapındaki şemsiye örgütü (IFOAM - Uluslararası Organik Tarım Hareketleri Federasyonu), organik tarım ilkelerine dayalı ekolojik, sosyal ve ekonomik açıdan sağlam sistemlerin dünya çapında yaygınlaştırılması amacıyla 108 ülkede 750 kuruluştan oluşan uluslararası bir birliktir. IFOAM, organik tarım için bir standart ve organik sertifikasyon için bir çerçeve geliştirmiştir; bu çerçeve, örneğin AT Organik Yönetmeliği için yol gösterici ilke olmuştur (ayrıca bkz. wikipedia.de veya İngilizce ifoam.bio).
Genetik mühendisliği olmadan
"Ohne Gentechnik" etiketi (bkz. sağ altta), AT Genetik Mühendisliği Uygulama Yasası anlamında genetik mühendisliği olmadan üretilen tüm gıda maddelerinde kullanılabilir.
"Genetik mühendisliği olmadan" ifadesi bu şekilde üretilen ürünlerin herhangi bir tedarikçisi tarafından kullanılabilirken, "Ohne-Gentechnik-Logo" sadece "Verband Lebensmittel ohne Gentechnik" tarafından yapılan başvuru üzerine verilir."
Kaynak ve daha ayrıntılı bilgi www.label-online.de adresinde ve genetik mühendisliği konu sayfasında Gentechnik (deutsch)
Için kalite işareti "Fairen Handel" ("Adil Ticaret")
Üçüncü Dünya olarak adlandırılan ülkelerle Adil Ticareti teşvik etmek amacıyla, ürünler tüccarlar ve ithalat örgütleri tarafından kendi işaretleriyle etiketlenmektedir. Üreticiler için adil ticaret koşulları ve geçim kaynaklarını iyileştirmek için adil fiyatlara ek olarak, yapısal iyileştirmeler ve yetiştirme bölgelerindeki kalkınma süreçlerinin teşvik edilmesi Adil Ticaret'in temel hedefleri arasındadır.
Bu konuda birçok bilgiyi şu sayfada bulabilirsiniz: Fairer Handel (deutsch)
TransFair mührü kahve, çay, şeker, bal, çikolata, muz, portakal suyu ve diğer ürünler için verilmektedir. Köln'deki TransFair derneği kendisi ürün ticareti yapmamakta, ancak ortaklaşa geliştirilen yönergelere uyan ithalatçılara, işleme şirketlerine ve ticaret şirketlerine mühür vermektedir. Gıda maddeleri neredeyse tüm marketlerde, her durumda One World'de ve sağlıklı gıda dükkanlarında mevcuttur.
Gepa - Gesellschaft, Almanya'daki ithalat organizasyonlarının pazar liderlerinden biridir. Kahve ve çay gibi tipik ürünlerin yanı sıra Gepa'da mücevher, el sanatları ve tekstil ürünleri de satılmaktadır. Ürünler süpermarketlerde ve dünya mağazalarında mevcuttur.
Tavsiye ve eylem
Tanınmış kalite işaretlerine dikkat edin
"Tanınmış yetiştiricilikten", "doğal ürün" veya benzeri gibi salt reklam iddialarına aldanmayın. "Organik" ve "ekolojik" terimleri devlet tarafından korunmaktadır. Ürünlerin kahverengi veya yeşil ambalajda olması kalite hakkında hiçbir şey söylemez. Gıda satın alırken, gerçek kalite etiketlerini veya organik mühürleri arayın. Organik ve doğal gıda dükkanlarında çoğunlukla daha sıkı yetiştirme derneklerinden ödül almış gıdalar bulacaksınız. Nitelikli tavsiye ve bilgilendirme burada söz konusudur.
Devlet organik mührü veya bahsedilen süpermarket zincirlerinin kalite mühürlerine sahip ürünler de tavsiye edilir.
Gıdaların açık bir şekilde etiketlenmesi
www.lebensmittelklarheit.de adresinde, sunum veya etiketleme nedeniyle aldatıldığınızı düşündüğünüz ürünleri bildirebilirsiniz.
Raporunuz kontrol edilecek ve üreticiden bir açıklama istenecektir.
Ürünün aldatıcı olduğuna dair değerlendirmeniz doğrulanırsa, ürün, marka adı ve üreticisiyle birlikte portalda yayınlanacaktır.
Bu hizmet Federal Tüketici Merkezleri Birliği tarafından sağlanmakta ve Federal Gıda, Tarım ve Tüketiciyi Koruma Bakanlığı tarafından finanse edilmektedir.
"İlk tercih bölgesel"
Meyve, sebze ve diğer gıdaları satın alırken menşeine dikkat edin. Uzun bir yoldan gelen meyve veya sebzeler, genellikle uzun nakliye yollarından sonra süpermarkete taze olarak ulaşacak şekilde muamele görür. Bu nedenle, mümkünse bölgeden gelen yiyecekleri tercih edin; bu yerel tarımı güçlendirir, yollardaki ve bir bütün olarak çevredeki yükü hafifletir.
Bu bağlamda, Gıda ve Çevre sayfasındaki bilgileri de okuyun.
Daha fazla bilgi
Bundesministerium für Ernährung und Landwirtschaft
Verbraucherzentrale NRW
Gıda ve beslenme
Die Verbraucher Initiative
Demeter-Bund
Gäa e.V. - Vereinigung Ökologischer Landbau
Biokreis e.V.
BIOLAND-Verband
ECOVIN - Bundesverband Ökologischer Weinbau
Naturland-Verband
Biopark
Neuland-Fleisch
Marine Stewardship Council (MSC)
Umweltfreundliche Fischereiprodukte
- Verbraucher-Initiative (Tüketici İnisiyatifi)
www.label-online.de - Umweltbundesamt, Siegelkunde (Federal Çevre Ajansı, Sızdırmazlık bilimi)
www.umweltbundesamt.de/siegelkunde - Ministerium für Ernährung und Landwirtschaft (Gıda ve Tarım Bakanlığı)
www.bmel.de - www.biosiegel.de
- www.bioland.de
- www.biokreis.de
- www.demeter.de
- www.ecoland-verband.de/
- www.ecovin.de
- www.gaea
- www.naturland.de
- www.verbund-oekohoefe.de
- www.neuland-fleisch.de
- www.transfair.org
- Balıklar için kalite mührü
www.msc.org
- Laufer, P. (2015). Bio? Die Wahrheit über unser Essen. St. Pölten. Residenz Verlag.
- Bode, T. (2011). Die Essensfälscher: Was uns die Lebensmittelkonzerne auf die Teller lügen. Frankfurt/M. Fischer Verlag.
- Dirschauer,C. /Juretzko, B. /Kessner, K. (2009). In Lebensmitteln unerwünscht. Rückstände-Verunreinigungen-Schadstoffe.
Zu bestellen unter www.waswiressen.de - Bundesverband für Umweltberatung e.V. (bfub)(2000). Label für nachhaltige Produkte Bewertung von Produktkennzeichnungen. Bremen: Bundesverband für Umweltberatung e.V. (bfub)
Verwandte Themen
